به نام خدایی که در این نزدیکیست.

شب آخر مراسم سوگواری بر حضرت زهرا(س) در مجموعه، مانند شب های گذشته با برگزاری نماز مغرب و عشاء و مرثیه سرایی آغاز شد. حجت الاسلام شیخ محمود امامی با همان لحن و آرام خویش با حاضران سخن گفت:  برای شب آخر نیز جمله ای دیگر را با مضمون (وامامتنا امانا من الفرقه…) از خطبه حضرت زهرا(س) را  شرح داد..

آیا می دانید که ما مسلمانان و گوینده شهادتین و اعتقاد به «لا اله الا الله و محمد رسول الله» در چند مورد با هم مشترک اند :

۱-    محمد بن عبدالله(ص) خاتم پیامبران است.

۲-    قرآن کتاب آسمانی این پیامبر(ص) است.

۳-    قبله همه آنها کعبه است.

آیا تا به حال به این نکته توجه کرده اید، چرا  مردمی که در این اصول با هم مشترک بوده اند، پس از وفات پیامبر(ص)، به گروه های مختلف تقسیم شدند؟ و تا کنون که ما در کنار هم جمع شده ایم در طول تاریخ برای این اختلافات چه جنگ ها و چه کشتارها و خونریزی هایی صورت گرفته است؟

حال با خود بیاندیشید که برای چه حضرت زهرا(س) در آن ۷۵ روز یا ۹۵ روز بعد از وفات پیامبر(ص) این همه رنج را به جان خرید و اینطور هستی خود را هزینه کرد…؟!

بدانید که اگر آن گریه های معنادار و خطبه پربار فاطمه(س) در مسجد پیامبر(ص) نبود، و پس از آن کربلا نیز به وجود نیامده بود، به یقین می توانم بگویم که از اسلام هیچ نمانده بود..!

آگاه باشید که بقاء دین اسلام به علت دو حادثه بود:۱-خطبه حضرت زهرا(س)،۲-حادثه کربلا و ریخته شدن خون امام حسین(ع).

در روایاتی که برای ما باقی مانده بیشترین تعدادی که برای یاری حضرت علی(ع) بعد از جریان سقیفه ذکر شده است، ۱۲ نفر می باشند، اما در آن شرایط ترس و زندانی شدن و زور و تزویر چه کاری از آنان ساخته بود؟!

در این زمان و شرایط سخت بود که یک زن به تنهایی سینه خود را سپر کرد. فاطمه (س) با گریه های معنادار روز و شبش، و خطبه ای که در مسجد  مدینه خواند و وصیتی که به همسر خود در رابطه با غسل شبانه و تدفین در نیمه های شب و مخفی ماندن محل دفن خود کرد، آغازگر حرکتی بود که آثار آن تا به امروز و حتی تا زمان ظهور فرزندش حضرت مهدی(عج) باقی خواهد ماند. حرکت های انقلابی این بانو مقدمه ای شد برای جریان کربلا و قیامی که باعث شد تا به امروز و تا زمان ظهور و قیام منجی عالم بشریت، دین اسلام را حفظ کند.

بدانید از این رو به فاطمه(س)، «ام الائمه» می گویند، که «ام» در زبان عرب به معنی پایه و اساس و ریشه به کار می رود و به جهتی که ایشان اصل و اساس «امهات» می باشند، او را «ام الائمه» می خوانند.

تحمل این رنجها و مصائب، همه به خاطر این بود که بعد از وفات پیامبر(ص) تفرقه و اختلاف در میان امت ایشان صورت نپذیرد، بگذارید. روایتی را برایتان بخوانم :

روزی شخصی به جانب حضرت زهرا(س) که در کنار قبر حمزه سید الشهدا نشسته بودند آمد و از ایشان این گونه پرسید: که ای دختر پیغمبر آخرالزمان، آیا پدرت درباره امامت شوهرت سخنی با این امت در میان گذاشته است.! حضرت فاطمه (س) در جواب این شخص سخنانی را گفته و دلایل و مطالبی را بیان کرد و در آخر نیز به او فرمود: «که اگر مردم بر امامت شوهر من متفق می شدند، هرگز دو نفری را پیدا نمی کردید که در اختلاف و ناسازگاری باشند».

بروز اختلافات و چند دستگی ها بعد از وفات پیامبر(ص)، نشان می دهد که خدا به انسانها آزادی عمل داده و خواسته که انسان با اختیار خود پیشوا و رهبرش را انتخاب کند. کسی که  راه کج و باطل را برگزیند گرفتار عذاب خواهد شد. بدانید که اگر خدا می خواست، به سادگی می توانست کاری کند که همه امامت حضرت علی(ع) را بپذیرند، اما در قرآن آمده است:  «لا اکراه فی الدین-قد تبین الرشد من الغی»، اجبارى در پذیرفتن این دین نیست که راه راست از بیراهه مشخص شده است، هر کس به شیطان کافر شود و به خداوند ایمان بیاورد، در حقیقت به ریسمان محکمى چنگ در زده که گسستنى نیست، و خداوند شنوا و داناست. پس به یقین  در روز قیامت مردم نیز از جهت اینکه راه حق و باطل را نشناختیم هیچ عذر و بهانه ای نخواهند داشت…

اطاعتی که در قرآن از آن یاد می شود، این است: (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول واولی الامر منکم.) (نساء، ۵۹)  «شما که مؤمنید! خداوند را اطاعت کنید و رسول او و والیان امر خودتان را اطاعت کنید، و چون در چیزى اختلاف کردید- اگر به خداوند و به روز قیامت ایمان دارید- آن را به [کتاب‏] خدا و [سنت‏] رسول باز گردانید که این بهتر و نیک سر انجام‏تر است.

توحید این نیست که خدا را واحد بدانی و او را بپرستی، بلکه باید از او اطاعت کنی و باور داشته باشی که تنها اوست که حق فرمان بر انسان را دارد. اگر انسان خدا را خوب بشناسد، به خودی خود مطیع خداوند خواهد شد. انسان باید اعتقاد داشته باشد که غیر از خدا را نمی توان اطاعت کرد.

 اطاعت از خدا و پس از آن اطاعت از رسول(ص) و فرستاده او و سپس اطاعت از ائمه اطهار(س)، لازم است. باید توجه کرد که تعیین امام، نیز باید از سوی خداوند باشد. زیرا امام نیز کسی است که باید در همه حال از او اطاعت کرد و سخن او، سخن خداوند است..وَ طاعَتَنا نِظاماً لِلْمِلَّهِ ….(خطبه حضرت زهرا س)

در قرآن آمده است:  «یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِم»، روزى که هر گروهى را با پیشوایشان بازخواست کنیم.. (اسراء ۷۱) یعنی در قیامت مردم با امام خود محشور می شوند و هر کجا که او برود آنان نیز به دنبالش هستند.

آیا تا به حال فکر کرده اید که ما در یک شبانه روز حداقل ۱۰ بار از خداوند بزرگ حاجتی را بخواهیم و هر روز این را تکرار کنیم و آن جمله (اهدنا الصراط المستقیم) است که ما در نمازهایمان می خوانیم. ما از خدا می خواهیم که ما را به صراط مستقیم هدایت کند.

 پس ما در این دنیا و هم در قیامت باید از صراط بگذریم. از خدا می خواهم که همه ما به سلامت و با سرعت نور از این گذر عبور کنیم.

حضرت زهرا(س) زمانی که از صراط می گذرد، نگاهی به پشت سر می اندازد و امت و دوستداران خود را مشاهده می کند که هنوز در راه مانده اند. آنگاه از لباس حریری که بر تن دارد، رشته ای  به طرف دیگر کشیده می شود و همه دوستداران زهرا (س) از آن می گذرند. این همان «حبل الله» یا ریسمان خداست که در قرآن از آن یاد می شود.

اما سخن پایانی من این که همه ما که اینجا گرد هم جمع شده‌ایم، قطعاَ دوستدار حضرت زهرا(س) و علی(ع) و فرزندان پاکش هستیم، ولی این کار، برای نجات و رسیدن به سعادت انسان کافی نیست.  آنچه باعث سعادت انسان در دنیا و آخرت خواهد شد چیست؟ برای فهم بهتر این مطلب به روایت زیر توجه کنید:

مردی همسر خود را خدمت حضرت زهرا(س) فرستاد تا از ایشان سؤال کند که آیا آنها در قیامت با او و پدرش هستند، یا از آنها جدا می شوند. حضرت فاطمه(س) در جواب آنها این چنین گفت: اگر آنچه ما گفته ایم انجام دهید، و آنچه شما را از انجام آن منع کرده ایم، انجام ندادید، در قیامت نیز با ما خواهید بود. آنگاه فرمود: من وارد بهشت نمی شوم تا شیعیان ما نیز ، وارد بهشت شوند.

پس از ایشان حجت الاسلام سید علی محمد  حیدری با حاضران سخن می گوید.

هر حادثه ای که از زمان پیدایش این عالم تا کنون رخ داده و خواهد داد، چه این حادثه طبیعی باشد مانند: سیل، زلزله، آتشفشان و… که آدم ها در آن نقشی ندارند و به امر خداوند حادث می شود، و چه حوادثی باشد که به دست خود انسان ها زمینه وقوع آن فراهم می شود، مانند جنگ، و …  در مواجه با این دو حادثه، دو سوال مهم و اساسی مطرح خواهد شد:

۱-    این حادثه چگونه رخ داد و واقعیت آن رخداد چگونه بود؟

۲-    چرا و برای چه این حادثه اتفاق افتاد و چه دلایلی می تواند داشته باشد؟

پاسخ به سوال اول خیلی سخت نیست. با یک گذر در کتاب ها  و نقل های  تاریخی تا حد زیادی می توان چگونگی واقعه رخ داده را فهمید و تشریح آن نیز حاوی مطالب زیادی نخواهد شد. در حقیقت به گونه ای بسیار کوتاه نیز می توان آن را بیان داشت. اما در جواب به سؤال دوم نمی توان مانند سوال اول به همان راحتی و با کنکاش کوتاه در کتاب های تاریخی و استفاده از نقل ها عمل نمود.

شاید برای جواب آن بتوان چندین کتاب نوشت و سال های زیادی درباره آن بحث کرد و پاسخ دادن به آن پیچیده خواهد بود.

در رابطه با حوادثی که برای پیشوایان معصوم(ع) اتفاق افتاده نیز این دو سوال مطرح می شود، مثلا در رابطه با حادثه ای که برای حضرت زهرا(س)پس از وفات پدر بزرگوارشان رخ داده، از سیلی خوردن، شکستن پهلو و سقط شدن محسن آن حضرت، و …. دارای چگونگی و هم چرایی هستند. اگر درک نکنیم که چرا و برای چه آن بانو با سن کمی که داشتند این همه رنج و مصیبت را به جان خریدند، متدین نخواهیم شد..!

تا ندانید، چرا و برای چه در یک روز گرم و هوای داغ تابستان در آن صحرا اهل بیت رسول خدا قتل عام شده، و فرزند او را با لب تشنه در میان دو نهر آب شهید کردند، متدین و شیعه واقعی نیستیم.

باور کنید که پیشوایان دین، از ما فقط سوگواری و اشک را طلب نکرده اند آنان از ما اندیشه و فکر و تأمل خواسته اند. همه شما باید اهل مطالعه و جستجو و پژوهش باشید. آیا می دانید که فهمیدن چرایی این حوادث خیلی مشکلتر از فهم چگونگی آنهاست.  همه شما می توانید به آسانی چگونگی این وقایع را شرح دهید و در رابطه با آنها سخن بگویید.  در این مجالس  فقط برای شما چگونگی را گفته اند و از بیان چرایی و علت حوادث سرباز زده اند.

 وی با انتقاد از جامعۀ دینی افزود: این که بر حضرت فاطمه(س) هجوم بردند تا در فشار در و دیوار پهلویش شکسته و محسنش سقط شد و از دشمنان سیلی خورد برای آن بود که ما این گونه باشیم.؟!  رفتار و زندگی و بازارها و خیابان ها و نحوه برخورد با پدر و مادرهایمان و… به این صورت باشد. واقعا لحظه ای با خود بیاندیشید که ایشان همه هستی خود را فدا کرد که ما این گونه باشیم. اشک و سوگواریی بدون تأمل و اندیشیدن.!

آیا شما به این نکته دقت کردید که خانه حضرت زهرا(س) یک خانه هزار گزی نبوده و یا اینکه مساحتی چند صد متری نداشته است، شهر مدینه و محله بنی هاشم آن قدر بزرگ نبوده، که اگر یک اتفاق حتی کوچک نیز بیافتد، کسی متوجه نشود، اما چرا وقتی بر اساس نقل تاریخی حداقل ۴۰  نفر، نه خیلی ساکت و آرام بلکه با غوغا سالاری و عربده کشی تا پشت در خانه زهرا(س) آمدند کسی از مردمان جامعه آن روز دم بر نیاورد؟!

آن هنگام که علی(ع) را می خواستند برای بیعت به مسجد ببرند، حضرت زهرا(س) مانع رفتن او شد و فرمود: یا علی! مگر پدرم نفرمود که بعد از من سخن دخترم مانند سخن من است، حضرت علی (ع)پاسخ داد: بله ای دختر پیغمبر(ص). آنگاه حضرت فرمود: که در این موقعیت من باید بروم و شما باید بمانید. تا انسانها ظلم و ستمی را که این دشمنان ستیزه گر با دین خدا و پیامبر او داشته اند را به روشنی مشاهده کنند. آیا تاکنون با خود اندیشیده اید که دلیل این همه درد و رنج و سکوت بیست و چند ساله حضرت امیر(ع) و بعد از آن واقعه کربلا و …، همه برای چه بوده است؟

استاد حیدری در بخشی ار سخنان خویش کتاب کم حجم اما پر معنای «فاطمیات»، نوشته علامه محمدرضا حکیمی -از انتشارات دلیل ما را- به حاضران معرفی کرده و مطالبی از آن را خواندند. ایشان تاکید کرد که شرکت کنندگان برای پیگیری مباحث، این کتاب را تهیه کرده و مطالعه کنند. استاد، همچنین به سنت پسندیده نشر کتاب های مفید و از جمله مانند همین کتاب ها را در میان نسل جوان و علاقه مند به مطالعه اشاره کرده و ذهن های بیدار و هشیار را به عمل و اقدام در چنین کارهای خداپسندانه ای تشویق نمود. نیکوکاران فهمیده و هشیار باید برای نشر چنین کتاب هایی در چنین جلساتی تلاش کنند تا کتاب های مفید و تأثیر گذار به دست جوانان نیازمند برسد و تورم و گرانی بیداد کنندۀ بازار کاغذ و نشر کتاب، مانع دسترسی جوانان سرخورده به کتاب های روشنگر و مفید نشود.

(پیرو رهنمودهای استاد حیدری در همین جلسه یکی از خیرین متعهد برای خرید و توزیع این کتاب اعلام آمادگی کرد.)

وی در سخن پایانی خود گفت: شما عزیزان بدانید که هر چه محبت و دوستی تان به معصومین(ع) بیشتر باشد، نورانی تر خواهید شد کمتر گناه خواهید کرد.  اگر می بینید که گناهتان زیاد شده و برای شما گناه، مانند یک رفتار عادی روزانه گشته است، بدانید که محبتتان به این خاندان کم شده است. اگر محبت و عشق به اهل بیت در حالی که سرچشمه گرفته از معرفت و شناخت است، بیشتر شود به جایی می رسد که دیگر در طول سال هم مرتکب گناه نمی شوند.

اما نکته آخر این که هر گاه دعا می کنید همه مردم را در نظر بگیرید و به همه مهر بورزید و سعی کنید که در دلتان کینه ای نداشته باشید.(خیر الناس انفعه للناس..)بهترین مردم کسانی هستند که احوال همه را جویا شده و درصدد برآوردن نیازهای یکدیگر باشند.  بدانید تا ظرف وجود خود را بزرگ و آماده پذیرش معارف الهی نکنید، به شما معرفتی نمی دهند و همه اینها در سایه مهرورزی و دوست داشتن همه انسانها میسر خواهد شد.!

در پایان سخنرانی استاد حیدری، جمعیت حاضر با شوری والا و اشک و آهی سوزان در مظلومیت دخت بزرگ پیامبر(ص) دست به دعا و نیایش برداشتند و فضایی آکنده از عطر دعا حسن ختام بهرۀ امسال فاطمیۀ مجموعه فرهنگی امام صادق(ع) گشت. حضور انبوه مردمان نیک نهاد و مشتاق از زن و مرد، پیر و جوان مانند سال های گذشته شور و شوق خاصی داشت که در این باره باید به همه دست اندرکاران و اعضای مجموعه و اقشار مختلف جامعه که از سر اخلاص، صفا و محبت به خاندان رسالت، به ویژه حضرت زهرا(س) یاریگر برگزاری مراسم سوگواری بوده اند دست مریزاد و خدا قوت گفت. حسن انتخاب سخنرانان و موضوعات مورد بحث برای همۀ شرکت کنندگان به سهم خود بهره ای در خور داشت.

در مراسم امسال نیز اساتید، پژوهشگران، نویسندگان، ژورنالیست ها، دانشجویان، و صاحبان اندیشه حضور داشتند که سپاسگزارانه و به نیت آن که دیگران نیز به این رفتار زیبا بگرایند با یاد کرد نام پاره ای از آنان، به ارزشبانی های این دوستان فرهیخته ارج می نهیم.

مهندس حسینعلی فلاح، دکتر سراج الدین وحیدی، دکتر شهاب الدین وحیدی، دکتر محمد تقی عباسی، حجت الاسلام و المسلمین زمانی، استاد رضا تهرانی، مهندس مسعود نقیبی، مهندس سید علی محمد نقیبی، استاد سید حسین نقیبی، مهندس حسن ملک مدنی، دکتر حسین ملک مدنی،  مهندس محسن امامی، حجت الاسلام حاج سید محمد جعفر حیدری، استاد سید محمد کاظم حیدری، حجت الاسلام شیخ محمد اسلامی، دکتر رضا وحیدی، دکتر عماد الدین وحیدی، حجت الاسلام سید حسین نقیبی طباطبایی، مهندس محمد حسین وحیدی، استاد احمد فاضل، حجت الاسلام شیخ مهدی صدرآبادی، استاد سید محمد جمال الدینی، استاد کاظم مجری، حجت الاسلام سید شرف الدین حیدری و …

نیز لازم می دانیم از بلند همتانی که در ساختن و تکمیل این نهاد خجسته در شهر تاریخی و مذهبی میبد مشارکت داشته و دارند تقدیر کنیم و با استمداد از بزرگ بانوی اسلام حضزت زهرا(س) برای همۀ آنان پاداش بیکران طلب می کنیم و نیز یاد کسانی که از دنیا رفته اند را پاس می داریم: کسانی چون مرحوم شیخ جلیل، اولین سخنران مراسم در سال تأسیس این مجموعه، و آقای علی خلیلی از اولین مداحان و…