استاد رضا قلی در سلسله نشست هایی که در تالار علامه حکیمی میهمان مجموعه هستند این بار به جهت همزمانی مناسبت قتل میرزا تقی خان درباره شخصیت، آثار و اقدامات مفید او با حاضران به گفتگو نشستند. از این نشست دو گزارش تهیه و درادامه آورده می شود. گزارش اول توسط استاد ارجمند جناب حجت الاسلام انصاری در همان ساعت برگزاری جلسه همراه با عکس و گزارشی مفید در فضای مجازی به صورت آنلاین در  اختیار خوانندگان قرار گرفت. گزارش دوم توسط سرکار خانم فاطمه حیدریه از اعضای گروه پژوهش تهیه و تنظیم شده است.
گزارش اول:
استاد رضاقلی والا در آغاز سخن به مناسبت ایام درگذشت مهندس مهدی بازرگان به ذکر و یاد خیر از ایشان پرداخت و از مقاله ای که خود چندین سال پیش در باره ایشان نگاشته و منتشر شده است سخن گفت و این که سه ماه همه کارهای خود را تعطیل کرده بود. مهندس بازگان در مسایل علوم انسانی و به ویزه مسائل علوم اجتماعی ورود و خروج بسیار خوبی داشت و با دقت و وسواس در آن مباحث می نوشت.
وی افزود که من از ابوذسعید ابوالخیر فراوان آموخته ام. وقتی او بر سر آیه قل الله ثم ذرهم . شیخ سالها بر سر این ذرهم ماند.
اگر پیامبر ص فرمود که من اصبح و لم یهتم بامور المسلمین ۴لیس بمسلم، پس کسی که به مسائل اجتماعی بی توجهی کند در اسلامش باید شک کرد.
هفته گذشته سالروز شهادت و قتل میرزا تقی خان امیر کبیر بود. برخی شخصیت ها گفتن در باره آنها به تقویت اراده ها و قدرت و قوای اجتماعی می انجامد. لذت و نشاط عمر در زیستن با تاریخ و زندگی این گونه کسان است.
پرداختن من به فردوسی نیز به جهت شیعه و علوی و…بودن وی نیست بلکه به همین دلیل تاثیر گذاری های او بر امروز و فردای تاریخ ماست. ارتباط فرهنگی ما با این شخصیت چیزهای فراوانی برای آموختن به ما دارد. او چشم اندازهای فراوانی را می دیده است و برای معضلات اجتماعی ما راه حل هایی دارد.
به هنگام روی کار آمدن امیر کبیر ایران نظام ایلیاتی داشت. نظام ایلی نمیتواند تمدن ساز باشد. اقتصاد ایران نیز اقتصاد معیشتی یا همان اقتصاد بخور و نمیر بود. شاه برای کشتن میرزا تقی خان بسیار متاسف بود در حالیکه کشتن فرزندان و صاحب منصبان در ایران چیز عجیبی نبود ولی در کشتن امیر همیشه شاه غصه می خورد.
….
میرزا به یکپارچگی ایران فکر میکرد و در این راه آشوب های متعددی را خاموش کرد مانند ادعای جدایی سالارخان در خراسان. در برابر دخالت های بسیار زیاد روس و انگلیس که بیش از حد بود نیز به شدت ایستادگی کرد. میرزا تقی برای بودجه یا همان مالیه نیز تلاش زیادی کرد. نفت که نبود تا بودجه را بر آن مبنا ببندد. دومین بودجه ای که به مجلس برد دو کرور کم داشت. همان کسری که از زمان محمد شاه شروع شده بود. حقوق ناصر الدین شاه را کم کرد و دریافتی های حاج میرزا آغاسی و دیگران را حتا قطع نمود.
لفظ شازده به معنای آدم بیکار بیعار و تن لش از همین مناسبت ها شروع میشود.
یکی از این گروه شیخ سعید در ناحیه کرمان بود که با شیوه های خودش اخذ مالیات میکرد . یعنی از کسانی که اصلا مالیاتی پرداخت نمیکردند به شیوه های خودش برای اخذ مالیات اقدام می کرد و آن را در مصارف تولید و وام برای راه اندازی صنایع اقدام میکرد. مانند اعطاء انحصار صنعت سماور سازی و یا انحصار دوخت لباس سربازان به خورشید خانم زن خیاط ماهر در تهران.
او اولین بار تاجران را برای شرکت در نمایشگاه صنایع لندن فرستاد که به آن نمونه خانه میگفتند. برای اولین بار دیوانخانه عدالت برپا کرد که بتوانند از دولت شکایت کنند. بخشی از الفاظ و اصلاحات حقوقی مانند رفاهیت عامه و حقوق مالیه و امثال اینها با میرزا تقی خان وارد ادبیات این کشور شد. او همراهان اندکی در این مسیر داشت ولی تا بخواهید دشمن داشت. توصیه میکنم کتاب میرزا تقی خان امیر کبیر نوشته فریدون آدمیت را بخوانید. من اعتراف میکنم که به هنگام.خواندن این کتاب گریسته ام

گزارش دوم:
نشست چهارم بهمن ۹۲ در تالار علامه حکیمی، مجموعه امام جعفر صادق(ع) میبد
در ابتدای جلسه، دکتر سید علی میرغنی اعیاد گذشته(میلاد پیامبر(ص) و امام صادق (ع)) را تبریک گفت و در مدح آنان ابیاتی زیبا خواند که شور خاصی به جلسه داد سپس دکتر رضاقلی به مناسبت درگذشت مهندس مهدی بازرگان به ذکر خیر از  ایشان پرداخت. ایشان افزودند که بازرگان در مسائل علوم انسانی و اجتماعی تبحر لازم داشتند.
استاد در ادامه جلسه به یاد صدر اعظم ایران، میرزا تقی خان امیر کبیر، که هفنه گذشته سالروز شهادت و قتل ایشان بود پرداخت. و افزود که ارتباط ما با شخصیت های بزرگ گذشته کشورمان موجب قوت و قدرت اجتماعی امروز و فردایمان می شود. وی دلبستگی خود به فردوسی را نیز به همین دلیل ذکر کرد.
میرزا فردی خوش سیما، با جذبه، کم حرف، پر استعداد و جسور بود. اگر تصمیمی می گرفت، با اراده آن را انجام می داد او در مسائل و معضلات اجتماعی بسیار ریز بین بود و در حل این گونه مسائل وسواس خاصی داشت.
زمانی که امیرکبیر روی کار آمد(۱۲۶۴هـ.ق) اروپا به سرعت رو به قدرت بود. و ایران دچار ضعف شدید اقتصادی بود در آن زمان ایران دارای نظام ایلیاتی بود و اقتصاد ایران معیشتی(به اندازه بخور و نمیر تولید می کردند).
تمام فکر میرزا تقی خان، مرکزیت و انسجام ایران بود. او دخالت روس ها و انگلیسی ها را تا حد زیادی کنترل کرد. او با قرارداد های ننگین و مضامین تاسف بارش رو به رو بود. مانند: ترکمن چای …
امیرکبیر در طول سه سال و اندی در زمان نخست وزیریش خدمات ارزنده ای را برای ایران انجام داد. او وارث جامعه ای بود که در مشروطیت پی ریزی شد و کسی بود که شاه از کشتنش تاسف می خورد با این که در آن روزگار، کشتن صاحبان منصب کار عجیبی نبود.
از جمله خدمات امیرکبیر برای ایران و ایرانیان:
_ تعیین حد مرز غربی ایران
_ بازسازی ارتش
_ سامان دادن نظام مالیه کشور
_ نشر روزنامه وقایع اتفاقیه (و تشویق مردم به نو آوری در علم و فرهنگ)
_ تاریخ جهان نمای جدید (که میرزا آن را تدوین کرد و ایرانیان را با اتفاقات روز اروپا آشنا کرد)
_ تاسیس نظام مالیات گیری (او به روش خود اخذ مالیات می کرد و آن را در راه اندازی صنعت به کار می برد)
_ اعطای انحصار صنایع
_ بر پا کردن نمونه خانه( نمایشگاه بین المللی اولین بار در ایران)
_ تاسیس دیوان خانه عدالت( مکانی برای شکایت از دولت)
_ رفاهیت عامه( مدار ارتباط شاه و رعیت، بر اساس قانون)
_ و …
و خدمات ارزنده بسیاری که ما ایرانیان مدیون این شخصیت بزرگ تاریخی هستیم.
او اعتقاد داشت که مردم دارای حقوق ثابته ای هستند یعنی هر انسان دارای حقوق ذاتی و فطری است. زمانی که او به نخست وزیری رسید واردات ایران حدود یک میلیون تومان بود و هنگام مرگش پانصد تومان!
او در اموال ملی دقت و وسواس زیادی داشت. میرزا یک انسان به تمام معنا بود و هر آنچه در ظرفیت انسانی خود داشت، عاشقانه به پای ایرانیان ریخت و در این مسیر همراهانی اندک و دشمنانی زیاد داشت.
در خاتمه استاد رضاقلی از حاضران دعوت به خواندن کتاب میرزا تقی خان امیرکبیر نوشته فریدون آدمیت کرد و با ذکر دعایی جلسه را پایان داد.

تصاویری از نشست: