مجموعه فرهنگی امام صادق (ع) نهادیست مردمی. این مجموعه در سال ۱۳۶۴ شمسی، با ارشادات و راهنمایی های استاد علامه محمدرضا حکیمی و با اشراف و سرپرستی حجت‌الاسلام سید علی محمد حیدری، و با کوشش تنی چند از روحانیون ،پزشکان و پیشه وران تاسیس گردید. نهاد فوق مشتمل بر واحد های متعدّد فرهنگی، اجتماعی، کتابخانه، […]

“اخلاق زیستی و تحولات علمی” گزارش سخنرانی دکتر محمود عباسی

نویسنده: مهدیه روحبخش
ارسال شده در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۹۵
  • مجموعه فرهنگی امام صادق (ع)، شامگاه شهادت مظلومانه حضرت فاطمه (س)، و در ادامه نشست های ماهانه، میزبان سخنرانی دکتر محمود عباسی با موضوع ” اخلاق زیستی و تحولات علمی” بود.
  • دکتر محمود عباسی، معاون حقوق بشر و امور بین الملل دادگستری، استاد دانشگاه و رئیس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه شهید بهشتی، و رئیس اتحادیه انجمن های علمی گروه حقوق ایران، سخنرانی خود را در سالن عمومی مجموعه، در جمع مخاطبانی از اقشار مختلف، شروع نمودند و با تسلیت گفتن ایام شهادت حضرت زهرا (س)، با این سخن از نبی مکرم اسلام ” انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق” وارد بحث اخلاق زیستی شدند و از اخلاق به عنوان یک حرکت سیال تاریخی که پیامبر(س) می خواهد آن را تعمیم بخشد، سخن گفتند.
  • ایشان در ادامه بحث، اخلاق را به دو دوره تاریخی معطوف ساختند: دوره اول، از آغاز تاریخ تا نیمه های دوم قرن بیستم، در پرتو این نگاه همه توجهات معطوف به انسانی است که بتواند با ملکه نفسانی کردن فضایل و ارزشهای اخلاقی درون خویش، خدمتگزار شایسته ای برای مردم باشد. یک انسان شایسته اخلاقی… دوره دوم از نیمه های دوم قرن بیستم با تحولات علمی جدید آغاز می شود، در این قرن به دنبال تحولات بزرگ، میلیونها زخمی و آواره، در کنار جنایاتی که در عرصه های مختلف ایجاد شد، در حوزه اخلاق نیز با افق های تازه ای روبرو شدیم. در این دوره، اندیشمندان از لابلای برگهای سفید و سیاه تاریخ، کرامت انسانی را کشف کردند و حقوق انسانها را از آن جهت که انسان است و کرامت ذاتی دارد، پاس داشتند. و برای نخستین بار اخلاقیات، در کنار موازین حقوق بشری، در دانشکده ها و گروههای علمی مورد اهتمام قرار گرفت. حق بر سلامت، حق به دادرسی عادلانه، و… در پرتو این نگاه شکل گرفت. و برخلاف دیدگاه پیشین که به فاعل اخلاقی توجه داشت، به فعل اخلاقی توجه نمود…IMG_20170212_015324
  • دکتر عباسی ضمن بیان این دو دیدگاه، این پرسشها را مطرح ساختند که واقعا گم شده ما در این وضعیت کجاست؟ آیا همچنان بر اخلاق فضیلت گرا بیندیشیم؟ یا در دیدگاه دوم به دنبال راهکاری باشیم؟ با مسائل جدید و دستاوردهای علمی، چگونه برخورد نماییم؟ آیا میتوان از تلفیق این دو دیدگاه راهکار سومی را پیدا کرد؟! بدون تردید در یک جامعه دینی به اخلاقیاتی نیازمند هستیم که آموزه های دینی بر آن تاکید دارد، و در حوزه اخلاقیات، برجسته ترین حوزه، مربوط به اخلاق پزشکی است و در کنار آن اخلاق وکالت و حقوق. در جامعه امروزی و در پرتو تحولات علمی جدید، ما به شدت نیازمند یک بازنگری اساسی در این حوزه ها هستیم، و احساس می کنیم باید بیش از پیش اخلاقی باشیم.
  • ایشان در ادامه، خلا های اخلاقی ای که احساس میشود را با ذکر چند نمونه و مثال، بیان نمودند: یکی از این حوزه ها، مربوط به سلامت انسانهاست، تا چندی پیش نگاه ها معطوف به رابطه بیمار با پزشک بود، اما با تحولات علمی و دستکار های بشری، شرایطی فراهم شده که دیگر نمی توان با نگاه معطوف به فاعل اخلاقی، جوابگو باشیم. امروزه وقتی از حوزه سلامت حرف می زنیم با مباحث گسترده ای روبرو هستیم؛ آب شدن یخ های قطب جنوب، گازهای گلخانه ای و بهره برداری از آبهای زیرزمینی و… که در سلامت بشر دخالت دارد. بنابراین، نگاه اخلاقی فرد گرایانه و فضیلت گرایانه، جایگاه خود را به اخلاق عمومی داده است. و در پرتو این نگاه جدید توجهات معطوف به رابطه دو نفر، به عنوان مثال پزشک و بیمار، نیست.
  • آقای دکتر عباسی با ذکر نمونه های مختلف در این زمینه ( موضوع باروری های پزشکی، بحث پیوند اعضاء در کنار موضوع مرگ مغزی، و…) بیان نمودند که در شرایط کنونی، دیدگاه منطقی و عقلانی این نیست که فرد گرایانه عمل کنیم. ما باید تلاش کنیم ارزشهای اخلاقی و ارزشهایی که در دین مان وجود دارد و موج میزند را به جامعه بازگردانیم، و مراقب باشیم و بیش از پیش جامعه خود را اخلاقی کنیم. با بهره گیری از این دریای عظیمی که در مکتب اسلام نهفته است، نه تنها برای مدیریت جامعه خود تحول آفرین باشیم، بلکه آن را در معرض دید جهانیان قرار دهیم…
Print Friendly

مطالب مرتبط

یک نظر برای این مطلب

  1. نویسنده: زهرا. خ | زمان ارسال: بهمن ۲۴ام, ۱۳۹۵, ۳:۵۳ ب.ظ

    سلام.
    مطلب خوبی بود.
    فقط انچه ایشان به عنوان اخلاق عمومی نام برده اند منظور توجه به ابعاد گسترده اخلاق در موقعیت ها و حرفه های مختلف است یا به روز اوری اخلاق در جامعه امروز و استفاده از پتانسیل های اخلاق دینی است؟

یک نظر بگذارید