مجموعه فرهنگی امام صادق (ع) نهادیست مردمی. این مجموعه در سال ۱۳۶۴ شمسی، با ارشادات و راهنمایی های استاد علامه محمدرضا حکیمی و با اشراف و سرپرستی حجت‌الاسلام سید علی محمد حیدری، و با کوشش تنی چند از روحانیون ،پزشکان و پیشه وران تاسیس گردید. نهاد فوق مشتمل بر واحد های متعدّد فرهنگی، اجتماعی، کتابخانه، […] |
فهرست چکیده مقالات پیرامون امام جعفر صادق(ع)، در سایت ششم، از سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۲
نویسنده: محمد حیدری
ارسال شده در تاریخ ۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ این مجموعه، فهرست دربرگیرندۀ چکیده مقالاتی است که از سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۲ پیرامون دوره زندگانی امام جعفر صادق(ع) در موضوعات مختلف شخصیتی ایشان در سایت مجموعه فرهنگی امام صادق(ع) میبد بارگزرای شده است. سعی شده است چکیده ای از هر مقاله به همراه لینک دسترسی به اصل آن گردآوری شود تا علاقه مندان به مطالعه و شناخت بیشتر ویژگی های شخصیتی امام ششم بتوانند با سهلوت بیشتری به آنها دسترسی پیدا کنند. برخی از مقاله ها، به نوبۀ خود، فهرستی از مقالات در باره موضوع شناخت امام صادق(ع) را در بر می گیرد، ماند مقاله سوم در این فهرست که از این جمله است. ۱-مروری بر زنان راوی حدیث از اصحاب امام صادق (ع) و نمونه هایی از روایات آنان نویسنده: نرگس انصاری؛ مهشید موسوی ندوشن (گروه پژوهشهای دینی ۲)-ارسال شده در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ چکیده اسلام به زن جایگاه و مقامی ارزشمند داده است، در ابتدای بعثت و در بین اعرابی که به تازگی دوران جاهلیت را پشت سر گذاشته بودند، پایگاه اجتماعی زنان ثبات و ارجمندی زیادی در بین جامعه نداشت، ولی با تعالیم اسلام و رهنمودهای پیامبر(ص)، روز به روز به جایگاه و تثبیت مقام زن افزوه شد و زنان در ابعاد مختلف جامعه رشد و ترقی کردند، به گونه ای که در جنبه های علمی نیز علاوه بر جنبه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی در جامعه پیشرفت کردند و صاحب جایگاه و پایگاه اجتماعی شدند. در دوران ائمه (ع)، این جایگاه وحضور زنان بیشتر و فعال تر شد و زنان در امر حدیث و تبلیغ دین نیز پیشرفت هایی کردند و زنان محدث مسئولیت نشر و تبلیغ اسلام را دوشادوش مردان بر عهده گرفتند. در این مقاله سعی شده است به تعدادی از بانوان محدث در میان اصحاب امام صادق(ع) پرداخته شود و روایاتی از آن بانوان ، گزینش و ذکر شود. ۲- مواضع سیاسی امام صادق(ع) برای حفظ فرهنگ شیعی در برابر بنی امیه چکیده نویس: محمد حیدری؛ کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی (گروه پژوهشهای دینی۲)-ارسال شده در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۴۰۰ منبع و عنوان اصل مقاله: «بازخوانی مواضع سیاسی و شیوه مبارزاتی امام صادق(ع) در برابر بنی امیه در حفظ و حراست فرهنگ شیعی»نویسندگان: عباس رهبری، حسین خسروی،سهراب اسلامی ، على الهامی؛ نشریه جستارهای سیاسی معاصر، بهار۱۳۹۷،سال نهم، شماره ۱، صفحه۹۷ تا ۱۱۶، تعداد صفحات۱۹. چکیده : حکومت امویان پس از کناره گیری امام حسن(ع) از خلافت به خاطر پذیرش صلح تحمیلی با معاویه در سال ۶۱ ه.ق تشکیل شد و تا سال ۱۳۲ه.ق بر مسلمین تحمیل شد؛ برای کنترل بیشتر بر مخالفان و جابجایی اطلاعات، معاویه دیوان برید را تشکیل داد و این دیوان هرگونه اطلاعات رسمی و غیررسمی را گزارش می کرد و یک ساختار امنیتی قوی را ایجاد کرده بود.امام صادق (ع) در سال ۱۱۶ه.ق پس از شهادت پدر در چنین ساختار اطلاعاتی به امامت رسید و اقدامات سیاسی خود را با استفاده از عوامل ایجاد شده زمانشان به خوبی مهندسی کرد،اما سوال این است که مواضع سیاسی امام صادق (ع) در برابر بنی امیه در حفظ و حراست فرهنگ و تمدن اسلامی چگونه بوده است؟برای پاسخ به این سؤال ابتدا باید وضعیت سیاسی، حکومت بنی امیه در زمان ایشان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد… زمانی که حکومت بنی امیه در سراشیبی سقوط قرار گرفت،یک فضای باز سیاسی ایجاد شد که در نتیجه آن فشار بر روی مخالفین مخصوصاً امام صادق(ع) کاهش پیدا کرد؛ ایشان با استفاده حداکثری از این فرصت و انجام اقدامات سیاسی همانند، تقویت جایگاه امامت و ایجاد ولایت پذیری، ایجاد واقعیت نگری سیاسی، طاغوت ستیزی، زنده نگه داشتن حماسه عاشورا و تقیه در بین شیعیان، به عنوان یکی از پیشگامان حرکت اسلامی و داعیه داران فرهنگ اصیل دینی به حساب می آیند؛ پس نمی توان گفت که چون امام صادق (ع) مبارزه مستقیم و مسلحانه نداشته، پس هیچگونه فعالیت سیاسی نداشته است و علیه حکومت وقت برنخاست، بلکه ایشان از طریق فعالیت های فرهنگی ،بزرگ ترین مبارزه ریشه ای را با حکام وقت نمود؛ در این پژوهش مشخص خواهد شد که امام صادق (ع) نشان دادند که یک عالم و نخبه دینی می تواند با الگوسازی، در سیاست دخالت کرده و باعث تغییرات زیادی در جامعه گردد حتی اگر حاکم و یا یکی از اعضاء حکومتی نباشد ولی با نفوذ معنوی بالا خود می تواند یک الگوی مناسب را در اختیار مردم و مخصوصا اصحابشان قرار دهند و این جمع را از سرگردانی و اقدامات منفعلانه دور نماید. ۳- اهمیت دوران پیشوایی امام صادق(ع) در تاریخ اسلام از دیدگاه حجت الاسلام حسین انصاری تدوین: مهشید موسوی ندوشن-ارسال شده در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۴۰۰ چکیده با شناخت هر چه بیشتر تشیع جعفری، اهمیت نقش برجسته امام جعفر صادق(ع) در گسترش علوم اسلامی و مرزهای جغرافیایی تشیع آشکار می شود. حجت الاسلام انصاری در مقالۀ «بازشناسی پیامبر (ص) از دیدگاه امام جعفر صادق(ع) » معتقد است که امام صادق(ع) تجدید کنندۀ رسالت پیامبر(ص) و باز آفرینندۀ آن است. بدین گونه که پیشوای ششم، باروهای فروریخته و بنیادهای غبارگرفته را دوباره آشکار کرد و اندیشههای خردبنیاد دینی را با طراحی دوباره پیش رو نهاد و خردپذیر ساخت. استاد انصاری همچنین در مقالۀ «خوانش معجزه ای از امام صادق(ع) در کلام دو شیخ خراسانی »؛ با ذکر معجزه ای از امام(ع) در دربار منصور عباسی و تطبیق و مقایسه آن در کلام عطار نیشابوری و آیت الله وحید خراسانی به جایگاه و مقام فضائلی والایی پیشوای ششم پرداخته است. لذا به منظور جمعبندی دیدگاههای ایشان در این مقاله سعی شده است تا موضوعات و چکیده سخنرانی های حجت الاسلام انصاری که در طول دهه نود (۱۳۹۱-۱۳۹۹) در مورد امام جعفر صادق(ع) بیان کرده اند، تدوین گردد. ۴- آموزه های تربیتی امام صادق(ع) در کتاب تحف العقول، با تأکید بر مواعظ آیت الحق حاج سید جواد حیدری(ره) نویسنده: محمد حیدری(ارشد مدیریت صنعتی) ؛ نرگس انصاری(روانشناسی و دانشجوی دکتری ادبیات فارسی)ارسال شده در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۹۹ چکیده : به مناسبت ششمین سالگرد رحلت عالم ربانی، آیت الحق، حاج سید جواد حیدری (ره) این مقاله اخلاقی تربیتی به ساحت آن اسوۀ تقوا و مردمداری تقدیم میشود. حاج سید جوادآقا «تحف العقول» را یکی از چند کتابی بر می شمرد که بیشترین تاثیر گذاری را بر روح و ذهن ایشان داشته است و از آن فیض معنوی برده و الگوی تربیتی گرفته است. این ارتباط خاص و نسبت ایشان با کتاب یاد شده، بهانه ای است برای تقدیم این مقاله به ساحت آن شخصیت بزرگ، در روزگاری که چراغ محفل ششمین سالگرد ایشان به دلیل شرایط بحرانی کرونا در خاموشی گذشت. دریغ که در فضای مجازی نیز چنان که باید و شاید تلاشی در اینباره صورت نگرفت. یادش همیشه زنده تر و نامش بلند آوازه تر باد. ۱۴ تیرماه ۹۹. حسین انصاری روایات و سخنانی که از اهل بیت(ع) در طول دو و نیم قرن از زمان بعثت پیامبر(ص) تا عصر غیبت صغرا به یادگار مانده، حاصل تلاش بسیاری از عالمان، محدثان و شیعیان مخلص و آگاهی بوده است که با تمام وجود و حتی گذشتن از بسیاری لذت های حلال خود، و حتی تقدیم جان، این میراث را حفظ و به نسلهای پس از خود سپرده اند؛ تا اکنون هر انسان جستجوگر حقیقت بتواند با مطالعه، تفکر و تحلیل این سخنان، به آسانی در باغستان معارف اهل بیت(ع) قدم نهد، به گونه ای که گویی در زمانه آنها زندگی می کرده و از محضر ایشان بهره مند بوده است. کتاب تحف العقول از ابن شعبه حرانی در این زمینه نمونه کاملی است که با مطالعه و توجه به آن می توان به دور نمایی از اندیشه ها و پند و اندرزهای ائمه(ع)دسترسی پیدا کرد و با عمل به آنها راه سعادت و کمال را پی گرفت. در این مقاله با بهره گیری از کتاب فوق برخی از آمورزه های تربیتی امام صادق(ع) از بخش مربوط به سخنان ایشان، انتخاب شده است تا توشه ای معنوی برای جویندگان حقیقت های ناب و عالی باشد. ۵- نقش عدالت اجتماعی در ایجاد نشاط اجتماعی از منظر امام صادق (ع) نویسنده: مهدیه برزگری (پژوهشگر مجموعه فرهنگی امام صادق (ع) میبد)-ارسال شده در تاریخ ۲ تیر ۱۳۹۹ چکیده : نشاط و شادابی یکی از ضروری ترین خواسته های فطری و نیازهای روانی انسان ها به شمار می رود و نقش عمده ای در تعالی روانی و اجتماعی افراد جامعه ایفا می کند. به همین جهت جوامع بشری همواره در جستجوی یافتن شیوه های گسترش نشاط و شادابی در سطح جامعه هستند و این امر را میتوان در همه جوامع سنتی، مدرن و فرامدرن مشاهده کرد. آموزه های گهربار دین اسلام نیز به موضوع نشاط افراد جامعه، اهمیت ویژه ای داده است. در این مقاله با تکیه بر احادیث امام صادق (ع)، به بررسی این مسئله پرداخته خواهد شد که عدالت نقش مهمی در ایجاد و گسترش نشاط در جامعه دارد؛ اینکه از یک سواجرای عدالت به عنوان اصلی ترین نیاز فطری در انسان، نشاط آور است و از سویی دیگر با اجرای عدالت در جامعه، زمینه ها و لوازم گسترش نشاط در جامعه-از جمله تأمین امکانات رفاهی، کاهش آسیب های اجتماعی-فراهم می شود و در بیان کلی نشاط اجتماعی، ثمره ی اجرای عدالت در جامعه است و نبود نشاط و شادابی در جامعه نشان از بی عدالتی در جامعه است. ۶- حیات فکری و سیاسی امام جعفر صادق (ع) از دیدگاه رسول جعفریان (چکیدۀ بخش امام صادق(ع) از کتاب حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (ع) ، نوشتۀ رسول جعفریان) نویسنده: سیدابوالقاسم آقایی میبدی، (پژوهشگر مجموعه)-ارسال شده در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۹۸ چکیده : ششمین امام شیعیان جعفربن محمد الصادق (ع) بود که در سال ۸۰ یا ۸۳ هجری متولد شده و در سال ۱۴۸ هجری پس از ۳۸ سال امامت به وسیله ی منصور دوانیقی به شهادت رسید. تکیه ی اصلی مذهب تشیع از نظر فکری و عقیدتی بر امام صادق (ع) بوده و بخش بزرگی از احادیث و علوم اهل بیت توسط این امام انتشار یافته است. امام صادق (ع) حد فاصل فرقه هایی قرار گرفته که در جامعۀ شیعه بوجود آمدند و ایشان وظیفه ی مهم حفظ و صیانت شیعه از انحرافات را در راس برنامه خود قرار داده بود. در دوران آن حضرت امویان سقوط کرده و حکومت به دست بنی عباس افتاد. امام صادق (ع) پس از آنکه طولانی ترین مدت عمر را نسبت به سایر ائمه در ارشاد مردم سپری کردند، عاقبت در شوّال سال (۱۴۸ ق) رحلت نمودند. اظهار تأسف منصور به عنوان یک خلیفه که نمی خواهد به ظاهر بپذیرد، امام صادق (ع) در اجرای دستور وی به شهادت رسیده امری کاملاً طبیعی است. ۷- بررسی اصول اخلاقی مدارا، تسامح دینی و احترام در گفتگو و مناظرات امام صادق (ع) نویسنده: نجما کارگر (پژوهشگر مجموعه امام صادق «ع» میبد)-ارسال شده در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۹۸ چکیده اخلاق از مهم ترین اهداف بعثت انبیاء بوده است و جایگاه ویژه ای در فرهنگ اسلامی به ویژه سیره معصومین (ع) دارد. ائمه معصومین (ع) تجسم والای اخلاق و رفتارهای صحیح انسانی هستند؛ که در مسیر امامت چه بسیار انسان هایی را با زیبایی ها و محاسنِ اخلاقی خویش به حق و حقیقت رهنمون بوده اند. دقت در سیره امام صادق (ع) نشان می دهد که هر جزیی از رفتار و برخورد ایشان دلیل و برهانی است بر خلق و خوی والا و خصلت های نیک آن حضرت (ع). مناظرات امام صادق (ع) جدای از محتوا و آموزه های دینی و علمی و اعتقادی که دارد، آمیزه ای از اخلاق های نیکو و رفتارهای صحیح انسانی است که حضرت (ع)، حتی در مواجهه با مخالفین و معاندین دینی و عقیدتی خویش نیز در نظر داشته و رعایت لازم را نموده اند. دراین نوشتار، به «مدارا و تسامح دینی» و همچنین «رعایت احترام و ادب» با تکیه بر بخشی از گفتگوها و مناظرات امام صادق (ع) پرداخته شده است. ۸- طرح اندیشۀ مهدویت از سوی امام صادق(ع) چکیده نویس: محبوبه حسن زاده (پژوهشگر مجموعه فرهنگی امام صادق ع میبد)-ارسال شده در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸ نویسنده اصل مقاله: امیر غنوی (استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)منبع: مشرق موعود، بهار ۱۳۹۳ ،سال ۸ – شماره ۲۹) چکیده این مقاله به چگونگی طرح آموزه های مهدویت از سوی امام صادق (ع) و کیفیت ارایه معارف مهدوی از سوی ایشان می پردازد.این پژوهش بر تحلیل محتوایی روایات صادره از امام صادق (ع) تکیه دارد و تلاش می کند با توجه به شرایط عصر صدور آثار آموزه های مهدوی بر شیعیان را معلوم کند. همچنین روشنگر این سخن است که تعلیم آموزه های مهدوی در این برهه از تاریخ افزون بر ارائه معارف مهدوی و آخر الزمانی به نکاتی هم در تربیت مخاطبان توجه دارد.و مدعی زمینه سازی برای جلوگیری از آفات بحث مهدویت و جلوگیری از انحرافات را متناسب با عصر ائمه نخستین دنبال می کند. ۹- علم آموزی در مکتب امام صادق (ع) چکیده نویس: زهرا انصاری (ارشد مهندسی نساجی) ارسال شده در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸ نویسنده اصل مقاله: لیلا حیدری، (مدرس حوزه و دانشگاه)منبع: کتاب؛ ابعاد شخصیت و زندگی امام صادق (ع)، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، سال انتشار ۹۱ ، تالیف: جمعی از مؤلفین، به کوشش: دکتر احمد پاکتچی، صفحات ۳۵۵_۳۶۴) چکیده : سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی عشق محمد بس است و آل محمد(ص) در مقدمه مقاله ابتدا به اهمیت علم آموزی در قرآن کریم و روایات ائمه (علیهمالسلام) پرداخته شده است و به این نکته اشاره شده که سیره علمی و عملی امام صادق (ع) در دانش اندوزی و تلاش برای گسترش آن در میانِ مسلمانان به خصوص شیعیان زبانزد است. به عقیده نویسنده دورانِ امام صادق (ع) دورانِ شکوفایی علمی و فرهنگی جامعه اسلامی و به ویژه جامعه شیعی می باشد که آن امام با ایجادِ نهضت علمی توانست حرکتِ عظیمی را در تشویقِ مردم به علم آموزی و یادگیری ایجاد نماید. ایشان که به عنوانِ دانشمندی کوشا، پر کار و حساس بر روی مسئله علم آموزی و به خصوص تفقه در دین برای دانش پژوهان و محققان به شمار می رود، ایجاب می کند تا به بررسی هر چه بهتر جایگاه علم و دانش در بینش امامان معصوم به ویژه امام ششم پرداخته شود. هیچ فضیلتی به پای علم و دانش نمی رسد. در سایه علم است که انسان، بیدار، بلند مرتبه و دارای شخصیتی شریف میشود.پس جای تعجبی ندارد که جایگاه علم و دانش دارای ارزشی فراتر از عبادت و بندگی است. به طوری که خداوند در آیاتش دانایان را با نادانایان برابر نمی داند و دانشمندان را بر دیگران برتری می دهد و علم را جزو معیار های ارزش و امتیازِ انسان ها بر یکدیگر قرار می دهد. در این میان دورانِ حیات امام صادق (ع) و امام محمد باقر (ع) از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است. نهضت علمی حضرت صادق (ع) توانست در حیاتِ اجتماعی مسلمانان روحی تازه بدمد. در این دوره با ظهور عباسیان و قیام شان علیه امویان، شرایط به گونه ای تغییر پیدا کرد که امویان به دلیل گرفتاری های سیاسی به وجود آمده، فرصتِ ایجادِ فشار و اختناق علیه امامان را از دست دادند و با بودن آزادی محدود و کوتاه مدت، حضرت صادق (ع) بهترین فرصت را برای بنیان نهادن نهضت علمی فراهم دید. ۱۰- صنعت از دیدگاه امام جعفر صادق (ع) چکیده نویس: سعیده کارگر (پژوهشگر مجموعه امام جعفر صادق (ع) میبد)-ارسال شده در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸ نویسنده اصل مقاله: غلامحسین رحیمی(منبع: فصلنامه پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال اول، زمستان۱۳۸۹، شماره ۱، صفحات ۶۷-۹۲) چکیده : رشد علمی و توسعه صنعتی به ویژه در یک قرن گذشته ، زندگی بشر و چهره جوامع انسانی را به شدت دگرگون کرده، به گونه ای که فناوری و مصنوعات آن به عنوان مهم ترین ثمره این توسعه بر همه چیز سایه فکنده است. مصنوعات حاصل از فناوری ، باعث حل مشکلات، تامین نیازهای بشر و دست یابی به آرزوهای بزرگ او بوده است. و چنان در زندگی بشر رسوخ کرده است که زندگی بدون آن غیر ممکن به نظر می رسد و از همین روی انسان عصر حاضر را موجودی تکنولوژیک می خوانند. پرسش اساسی این مقاله این است که با توجه به اینکه فن و فناوری از حوزه هایی است که از ابتدا بشر با آن سر و کار داشته، آیا امامان معصوم (ع)، نسبت به این مفاهیم بی اعتنا بوده اند؟ و در غیر اینصورت ، تا چه حد به این موضوع پرداخته شده است. ۱۱- برخی از اوصاف شیعیان در کلام امام صادق (ع) چکیده نویس: وحیده کارگر (پژوهشگر مجموعه فرهنگی امام صادق ع میبد)-ارسال شده در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸ نویسنده اصل مقاله: خرمی،جواد-منبع: نشریه مبلغان، سال ١٣٨۴، شماره ۶۵ چکیده : امام صادق (ع) در هفدهم ربیع الاول سال هشتاد و سه هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود و در سن شصت و پنج سالگی دیده از جهان فرو بست. ایشان در سال صد و چهارده هجری قمری به امامت رسید. دوران امامت ایشان با اواخر حکومت بنی امیه و اوایل حکومت بنی عباس، همراه بود. ایشان با توجه به فرصت پیش آمده، بیشترین بهره برداری فکری و فرهنگی را نموده و شاگردان زیادی را تربیت نمود.گذشت زمان و فاصله افتادن بین شیعیان و زمان حضور امامان معصوم، تهاجم های فرهنگ های مختلف به جامعه ی تشیع و راه یافتن برخی انحرافات و بدعت ها باعث شده است که در رفتار و فرهنگ شیعیان تغییر و تحولاتی ایجاد شود، تا آنجا که عده ای نام شیعه داشتن و صرف اظهار محبت اهل بیت (ع) را باعث نجات خویش می دانستند هرچند که گناهان زیادی داشتند ۱۲- تبیین جایگاه عدالت در اندیشه ی امام صادق (ع) مهدیه برزگری ، پژوهشگر مجموعه امام صادق (ع) میبد-ارسال شده در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸ چکیده : عدالت و گسترش آن از دیرباز از مهمترین نیازهای جامعه بشری می باشد انسان ها تشنه ی عدالت اند و خواهان آرمان و ایدیولوژی و مکتبی که این تشنگی را فرو نشاند و گمشده ی بشریت را برای انسان ها به ارمغان آورد و آرمان توده ها را تحقق بخشد. بدین جهت همواره از مهمترین مباحث و دغدغه های ادیان الاهی و اندیشمندان سیاسی می باشد. امام صادق (ع) ضمن انکه امام ششم شیعیان است و مذهب شیعه به این امام منتسب است از دیدگاه شیعیان و غیر مسلمانان از بزرگترین دانشمندان جهان اسلام به شمار می رود و از این رو تبیین دیدگاه های امام صادق (ع) در زمینه های مختلف، به رویکرد امروزی هم به لحاظ نظری و هم از بعد عملی می تواند در اندیشه و عملکرد امروز شیعیان به خصوص در حوزه های سیاسی اجتماعی موثر باشد این نوشتار به تبیین مفهوم و جایگاه عدالت از دیدگاه ایشان پرداخته است؛ عدالت در نگاه حضرت یکی ازمهمترین نیازهای زندگی بشر به شمار می آید . محل تحقق عدالت را همه ی مردم می دانند و تعریف عدالت از میان رفتن فقر و بی نیاز شدن مردم دانسته اند. ۱۳- مشخصه های انسان فرهنگی در آموزه های امام صادق (ع) مهدیه روحبخش (پژوهشگر مجموعه-ارسال شده در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸ چکیده : فرهنگ به عنوان عاملی مؤثر در ایجاد فضای یک زندگی خوب و متعالی، سبب رشد و خودشکوفایی و کمال انسان می گردد و پیشرفت مادی و معنوی انسان، کرامت و شرافت، آزادی متعهدانه و عدالت محور بودن ابعاد گوناگون زندگی را به همراه دارد. امامان معصوم (ع) نقش مهمی در شکل گیری و پویایی فرهنگ شیعی ایفا کرده اند، در این میان، نقش امام صادق (ع) به دلیل فرصت ها و زمینه های به وجود آمده درعصر ایشان، برجسته تر است. در این مقاله برآنیم برخی از شاخص های انسان فرهنگی درتعالیم امام جعفر صادق (ع) را مورد بررسی قرار دهیم. ۱۴- تعریف عدالت از زبان امام صادق(ع) چکیده نویس: سیدابوالقاسم آقایی میبدی-ارسال شده در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۸؛نویسنده اصل مقاله: حکیمی، محمد رضا-منبع؛ مجله فلسفه و کلام :: نقد و نظر :: بهار و تابستان ۱۳۷۶ – شماره ۱۰ و ۱۱ چکیده : در بارۀ عدالت، و معانی و اصطلاحات آن در نزد صاحبنظران مختلف، همچنین ارتباط آن با «آزادی» و «برابری» سخنان بسیار گفته اند، که در این نوشتار در پیِ نقل و نقد و برابر نهی و ارزیابی و … نیستم، بلکه قصد آن دارم این موضوع را یادآورم شوم که یکی از مهمترین اقسام عدالت، عدالت معیشتی و حیاتی (و به تعبیری: عدالت اقتصادی) است که تأثیر بسیار ژرف و گسترده و بسیار بنیادین آن، در همۀ شئون مادّی و معنوی زندگی انسانی، و تعلیم و تربیت انسانها، و رشد «الهی – انسانیِ» دارد. اگر جایی سخن از عدالت گفته می شود، یا در این باره چیزی نوشته می شود، یا محققان و صاحبنظران به بحث در این باره ها می پردازند، اشاره ای نیز به این تعریف به چشم نمی خورد. که خود نمونه های بارز مظلومیّت دامنه دار ائمه طاهرین است. این تعریف، به هیچ روی، «کلّی گویی» و «ذهنگرایی» نشده است، بلکه واقعیّت عینی، و خارجیّت ملموس، با صراحت گفته شده است. حدیث دیگر، از امام موسای کاظم (ع): خداوند هیچگونه مالی را رها نگذاشته، بلکه آن را قسمت کرده است، و حقّ هر صاحب حقّی را (در تقدیر الهی) به او داده است. خواص و عوام، و فقیران و بینوایان، و همۀ قشرهای مردمان … اگر در میان مردم به عدالت رفتار می شد همه بی نیاز می شدند (و فقیری و مسکینی و نیازمندی باقی نمی ماند). «کافی- ج۱- ص ۵۴۲ ؛ الحیاه- ج۶- ص ۳۴۵٫». ۱۵- راهبردهای اجتماعی امام صادق (ع) برای ایجاد همگرایی اسلامی چکیده نویس: حمیده رحیمی (پژوهش گر مجموعه فرهنگی امام صادق (ع) میبد)-ارسال شده در تاریخ ۶ تیر ۱۳۹۸-نویسندگان اصل مقاله: حمیدرضا مطهری، مصطفی نادری-منتشر شده در مجله تخصصی؛ تاریخ اسلام، تابستان ۱۳۹۷، شماره ۷۴، ص. ۴۱-۶۸ چکیده در عصر کنونی که دشمنان اسلام هجمه های همه جانبه خویش را بر روی اسلام متمرکز کرده اند، حیاتی ترین نیاز جامعه اسلامی، انسجام درونی و اتحاد است. این مهم در سیره امامان معصوم (ع) از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. در این میان، شناخت سیره امام صادق (ع) در جهت ایجاد اتحاد، اهمیت بالایی دارد؛ چرا که جامعه اسلامی دوره ای پرتلاطم را تجربه می کرد؛ عصری که حاکمیت اموی (۴۱-۱۳۲ق.)، دوره زوال خود را سپری کرده و عباسیان (۱۳۲-۶۵۶ق.) با شعار اسلام خواهی و سپردن حکومت به فردی از خاندان رسول اکرم (ص) خلافت مسلمانان را به دست گرفتند. در چنین شرایط سیاسی و در اثر توسعه مرزهای جغرافیایی جهان اسلام و وارد شدن مکاتب فکری گوناگون به قلمرو حاکمیت اسلامی، تضارب و برخورد اندیشه ها به اوج خود رسیده و موجب پیدایش فرقه و مذاهب مختلفی در درون جامعه اسلامی گردیده بود. امام صادق (ع) با درک وضعیت جامعه اسلامی عصر خویش و به منظور مقابله با اختلافات و تنازعات به وجودآمده، اقداماتی در جهت حفظ وحدت انجام دادند که در این میان راهبردهای اجتماعی ایشان، از اهمیت بسزایی برخوردار است. مهم ترین راهبرد امام صادق (ع) در این جهت، یکرنگی و همسانی در مراسم دینی، تحکیم پیوندهای اجتماعی و اعتدال مذهبی می باشد که برای تحقق هر کدام راهکار جداگانه ای در پیش گرفتند. ۱۶- بازخوانی مواضع سیاسی امام صادق(ع) برای حفظ فرهنگ شیعی چکیده نویس: فاطمه حقیر ابراهیم آبادی(پژوهشگر مجموعه)-ارسال شده در تاریخ ۶ تیر ۱۳۹۸ عنوان مقاله: بازخوانی مواضع سیاسی و شیوه مبارزاتی امام صادق(ع) در برابر بنی امیه در حفظ و حراست فرهنگ شیعی- نویسندگان مقاله: عباس رهبری، حسین خسروی، سهاب اسلامی، علی الهامی. منبع: جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال نهم، شماره اول، بهار ۱۳۹۷، ۹۷-۱۱۶٫ چکیده : حکومت امویان پس از کناره گیری امام حسن(ع) از خلافت به خاطر پذیرش صلح تحمیلی با معاویه بن ابی سفیان در سال ۴۱ هجری قمری تشکیل شد. این نظام دارای دو سلسله سفیانی و مروانی بود که از سال ۴۱ تا ۱۳۲ هجری قمری در راس قدرت و ساختار حکومت اسلامی فرمانروایی کردند. در دوران آنها چهارچوب حکومت مبتنی بر ساختار حکومت کشورهای تصرف شده بود. معاویه برای کنترل بیشتر بر مخالفان و جا به جایی اطلاعات دیوان برید را تشکیل داد. این دیوان هرگونه اطلاعات رسمی و غیر رسمی را گزارش می کرد و یک ساختار امنیتی قوی را ایجاد کرده بود. امام صادق(ع) در سال ۱۱۴هجری قمری پس از شهادت پدرشان در چنین ساختار اطلاعاتی به امامت رسیدند. در اینجا بود که امام صادق(ع) اقدامات سیاسی خود را با استفاده از آشفتگی های سیاسی در ساختار حکومت دوران آخر بنی امیه و ابتدای دوران بنی عباس به خوبی مهندسی کردند. حال سوال این است که مواضع سیاسی امام صادق(ع) در برابر بنی امیه در حفظ و حراست فرهنگ و تمدن اسلامی چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این سوال باید وضعیت سیاسی حکومت بنی امیه در زمان امام صادق(ع) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد که در این پژوهش به بررسی این وضعیت پرداخته می شود. بررسی سیاسی دوران بنی امیه کمی سخت به نظر می رسد با توجه به اینکه اکثر منابع این دوران پس از سقوط دولت اموی و در زمان عباسیان که دشمن سرسخت آنان بودند به رشته تحریر درآمده است و تحلیل از روی داده های موجود کمی دشوار است. در این بین می توانیم به برخی از کتاب های نگارش یافته که نویسندگان آن منابع دست اولی را بررسی کرده اند نام برد، مانند کتاب تشیع در تاریخ، تمدن در عصر امویان، بررسی وضع مالی و مالیه مسلمین… ۱۷- مؤلفه های آرامش در زندگی از منظر امام صادق (ع) نویسنده: حمیده رحیمی (پژوهش گر مجموعه فرهنگی امام صادق ع میبد)-ارسال شده در تاریخ ۶ تیر ۱۳۹۸ چکیده دستیابی به آرامش در زندگی، یکی از مسائل مهم فردی و اجتماعی است. خانواده، هسته مرکزی جامعه است که شکلگیری جامعه از آن آغاز میشود و بر این اساس وجود آرامش در خانواده از اساسی ترین نیازهای یک جامعه سالم است. دین اسلام، اهمیت ویژه ای برای آرامش قائل شده و در آیات قرآن و روایات معصومین (ع) به این مهم، پرداخته شده و راه های دستیابی به آرامش در خانواده تبیین گشته است. امام صادق (ع)، در آموزه های انسان ساز خویش به اهمیت و شیوه های دستیابی به آرامش در رکن اساسی خانواده اشاره نموده است که در این مقاله به این مهم پرداخته خواهد شد. ۱۸- کارکرد عقل از منظر امام صادق(ع) در روایات کتاب عقل و جهل در اصول کافی چکیده نویس: حجت الاسلام علی محمد وحیدی-ارسال شده در تاریخ ۲ تیر ۱۳۹۸ اصل مقاله از: دکتر سید ابوالقاسم نقیبی، در کتاب: مبانی و روش اندیشه علمی امام صادق (ع)، تألیف جمعی از نویسندگان، به کوشش احمد پاکتچی، انتشارات دانشگاه امام صادق، تهران، ۱۳۹۱. جلد اول، از صفحه ۱۳۴ تا ۱۴۸ چکییده : این مقاله این موضوع را در ۳ بخش مورد بررسی قرار داده و در هر کدام نیز با دسته بندی اطلاعات به شرح دیدگاه امام ششم پرداخته است ؛
۱۹- گزارش نشست مقاله خوان پژوهشگران مجموعه در سوگ صادق آل محمد(ص) نویسنده: مهدیه برزگری (پژوهشگر مجموعه امام صادق«ع»)-ارسال شده در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۹۷ چکیده گزارش : پژوهشگران مجموعه فرهنگی امام صادق (ع) میبد در شامگاه دوشنبه ۱۸تیرماه، برابر با ۲۵شوال، شام غریبان ششمین اختر تابناک امامت و ولایت، گرد هم آمدند و به پاس بزرگداشت مقام والا و ملکوتی آن امام همام ، به بازخوانی منتخبی از مقالات در بارهی سیره و سبک زندگی اجتماعی و فرهنگی و سیاسی امام صادق (ع ) پرداختند؛ هر کدام از پژوهشگران در زمان تعیین شده، اهم مطالب مقاله ی انتخابی خود را ارائه کرده و شرح و توضیح گفتند؛ مقالاتی با عناوینی چون: شرح اوضاع سیاسی روزگار امام ، تلاشهای فرهنگی در راستای اهداف سیاسی امام در برابر فرقه های گوناگون زمانه و پاسخگویی به شبهات آنان به طرق مناظره ، نامه ها و …از جمله مباحث این نشست بود که فهرست عناوین مقالات به همراه چکیده ِآن به شرح ذیل است :
۲۰- جهت دهی امام صادق (ع) به دانش تفسیر چکیده نویس :زهرا خانجانخانی(دانشجوی دکتری نهج البلاغه)-ارسال شده در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۹۶ چکیده ای از مقاله « جایگاه امام صادق در علوم قرآنی و تفسیر» , نوشته عباس مصلایی پور یزدی، چکیده : امام صادق (ع)شخصیتی محوری در میان ائمه دوازدگانه دارد. دوران امامت ایشان مقارن بود با انتقال حکومت از بنی امیه به بنی عباس و همچنین مواجهه اسلام با دیگر دین ها و مسلک های یهودی و مسیحی.( ابعاد شخصیت و زندگی امام صادق، صص۱۷ و ۱۸) جایگاه و نقش کلیدی بنیانگذار مذهب جعفری و تدوینگر تعالیم امامیه در ترویج فرهنگ و معارف قرآن را نمی شود نادیده گرفت.؛ از این رو در این جستار جایگاه امام صادق در تفسیر و علوم قرآنی را بررسی و آن را در چهار محور کلی تبیین کرده است. چکیده ای از مقاله که شامل رویکرد امام به قرآن و همچنین تاثیر آموزه های روایی حضرت بر تفاسیر اهل سنت و شیعه است, را آورده و در پایان دسته بندی کلی نویسنده از محتوا و گونه های روایات های تفسیری را به همراه نمونه عینی آنها می آوریم. جایگاه امام صادق(ع) در تفسیر و علوم قرآن عبارتند از نقش هدایتی و تربیتی در تفسیر، تربیت مفسر، بیان مبانی و اصول راهبردی، جلوگیری از انحراف ها و کج اندیشی ها در تفسیر؛ و ما در این گزیده بیشتر بر روی گزینه چهارم؛ یعنی پیشگیری امام از کج اندیشی و بر نمونه های روایات تفسیری امام در فهم قرآن تاکید داریم. ۲۱- روش شناسی مطالعات روانشناسی در مکتب امام صادق(ع) چکیده نویس : نرگس انصاری (پژوهشگر مجموعه) کارشناسی روانشناسی، دانشجوی دکتری ادبیات فارسی-ارسال شده در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۹۶ چکیده : سلام بر بقیع….سلام بر احیا کننده فقه جعفری….سلام بر آن امامی که نفوذ فکر و اندیشه های بلند و روشنگرش هنوز که هنوز است گوش تاریخ را پر می کند و هیچ اندیشه و علمی قدرت پیشی گرفتن بر او را ندارد. اصل مقاله به قلم محمد حسین توانایی در کتاب: مبانی و روش اندیشه علمی امام صادق (ع)، تالیف جمعی از نویسندگان، به کوشش احمد پاکتچی، انتشارات دانشگاه امام صادق، تهران، ۱۳۹۱. از صفحه ۴۹۳ تا ۵۰۴ که در این مقاله به بررسی و مقایسه بین روانشناسی علمی و روانشناسی اسلامی به ویژه از دیدگاه امام صادق (ع) پرداخته می شود. نویسنده بر این باور است که روش مطالعات روانشناسی از دیدگاه امام صادق (ع) مرحله ای پیشرفت تر است زیرا بر روش های مطالعات روانشناسی علمی گزینه ای ویژه و علاوه تر از مشاهده ، آزمایش و آزمون ها می افزاید. او بر این باور است که مکتب امام صادق (ع) جامع بوده و به همه ابعاد وجودی انسان توجه دارد. ۲۲- تأملی در مکتب علمی-آموزشی امام صادق(ع) چکیده نویس : محمد حیدری (پژوهشگر مجموعه، کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی)-ارسال شده در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۹۶ اصل مقاله در کتاب “ابعاد شخصیت و زندگی امام صادق(ع)” مقاله نویس:دکتر حسن تقی زاده چکیده : نویسنده در مقدمه پس از توجه دادن مخاطب به میزان اهمیت مطالعه و بررسی مدرسه عظیم جعفری و خصائص آن در نظر اندیشمندانی که در عرصه های آموزش و پژوهش پیرامون نظام های تعلیم و تربیت فعالیت می کنند و شرح کوتاهی از نحوه شکل گیری و جایگاه این مدرسه،با بخش بندی مقاله در ۸ قسمت،هدف خود را از نگارش مقاله اینگونه مطرح می کند:«نگارنده در صدد است تا شمایی از ویژگی های مکتب علمی آموزشی صادق اهل بیت(ع) را بر اساس مستندات حدیثی و احیانا تاریخی عرضه کند.این پژوهش در مقام اثبات واقعیت تاریخی مدرسه امام(ع)نیست که آن،حقیقتی مسلم و مورد اعتراف و گواهی شیعه و سنی و حتی برخی از مستشرقان است(مغز متفکر جهان شیعه،۱۳۵۵،ص۹» ۲۳- مؤلفه های فرهنگی در سیره امام صادق (ع) نویسنده: گروه پژوهشهای دینی ۱، مجموعه امام صادق(ع)-ارسال شده در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۹۶ چکیده : فاصله زمانی بیش از یک قرن دوره امام صادق (ع) با ظهور اسلام و روی کار آمدن نسل جدیدی از تازه مسلمانان، حاکمیت جو اختناق و فشار از سوی حکمرانان اموی و عباسی، برکناری امامان معصوم از منصب رهبری و وارونه جلوه دادن بسیاری از اصول و معارف اسلامی توسط قدرتمندان اموی و عالمان درباری و… امت اسلامی این دوره را از نظر اگاهی و شناخت نسبت به اسلام ناب و معارف آن در پایینترین سطح خود قرار داده بود. فعالیتهای سیاسى امام در برابر قدرت حاکمه درشرایط زمانی خود، در محدوده نارضایتى از حکومت موجود، عدم مشروعیت آن و ادعاى امامت و رهبرى اسلام در خانواده رسول خدا (ص) بود. از نظر امام صادق (ع) تعرض نظامى علیه حاکمیت، بدون فراهم آوردن مقدمات لازم- که مهمترین آن کار فرهنگى بود- جز شکست و نابودى نتیجه دیگر نداشت. ایشان بر اساس شرایطی که در روزگارشان پدید آمد، شیوه هدایت و پرورش خود را کتاب و بیان و قلم قرار داد و از آنجا که اوضاع زمان خویش را به درستی، درک و شیوه پرورشی خود را هم سو با روزگار خویش، تنظیم کرده بود، در کار خویش موفق شد و میراث بزرگی از دانش و اخلاق را برای بشریت به یادگار گذاشت. شهید مطهری در این باره می نویسد : “آن هدفی که در دوره امام حسین (ع)، شمشیر انجام می داد، در دوره امام صادق (ع)، کتاب، بیان و قلم انجام می دهد…”(مطهری، ۱۳۹۱: ۱۹۱ و ۱۹۲) این مقاله سعی بر آن دارد برخی مؤلفه ها و عناصر شکل دهنده ی فعالیت های فرهنگی و علمی امام صادق (ع) را مورد شرح و بررسی قرار دهد. ۲۴-عوامل خشنودی امام صادق( ع) نویسنده: حجت الاسلام علی انصاری (پژوهشگر دینی)-ارسال شده در تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۹۴ چکیده : وحدت مؤمنان با یکدیگر و پیوستگی و اتحاد آنان با امام (ع) ، از موضوعاتی است که در روایات، مورد توجه قرار گرفته است. مانند این حدیث که امام حسن عسگری (ع)، ذیل آیه «لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّکُمْ» می فرماید: «شخصی نزد پیامبر(ص) آمد . آن حضرت از او سوال کرد: «جایگاه برادران مؤمن ، در قلب تو چگونه است؟پاسخ داد: آنانرا ، چون جان خویش می بینم. آنچه مایه آزردگی خاطر آنان است ، مرا نیز آزرده خاطر می کند و آنچه موجب خشنودی آنان است ، مرا نیز خشنود می کند. من از اندوه آنان، اندوهگین و از شادی آنان، شادمان میشوم . پیامبر(ص) فرمود: « تو در این صورت ، ولیی ، از اولیای الهی هستی ! » . و نیز این روایت : «شیعیان ما از زیادی طینت ما آفریده شده اند، حزن ما ، موجب حزن آنان و شادی ما ، سبب شادی آنان است» . این وحدت مؤمنانه ، در ادبیات عرفانی ما نیز ، دارای بازتاب ویژه ای است.موضوع وحدت اهل ایمان و یگانگی آنان با ائمه – ، به دو شکل ، قابل بررسی است. ۲۵- تعریف عدالت از زبان امام صادق (ع) نویسنده: استاد محمد رضا حکیمی-ارسال شده در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۰ به بهانه ی فرا رسیدن سال روز شهادت پیشوای ششم امام جعفر صادق(ع)-برگرفته از چکیده ی کتاب جامعه سازی قرآنی/ نوشته استاد محمد رضا حکیمی چکیده : عالمان اتفاق نظر دارند که چون درباره موضوعی سخنی معتبر از معصوم(ع) برسد، آن سخن بر همۀ سخنان دیگر مقدّم است و قبول آن به ضرورت عقل،لازم است. زیرا تمثیل معصوم(ع) در حکم قیاس برهانی با مقدمات اوّلی(نه نظری ) است منشأ علم معصوم(ع)، «علم الهی» و «لوح محفوظ» و «کتاب مکنون» است. عقل معصوم نیز، عقل کلی است نه عقل جزوی بشری و هم چنین علم معصوم، علم اوّلی است که هیچ راه خطایی در آن نیست. فیلسوفان اسلامی نیز مانند عالمان رشته های مختلف فقه و تفسیر و حدیث و اخلاق و… در آثار و مباحث خویش به نقل اخبار میپردازند و به آنها استناد میکنند و برای تثبیت و تأکید نظر خویش، اخبار را در مسائل مورد نظر میآورند؛ چنانکه در آثار ابن سینا، میر داماد، ملاصدرا و… دیده می شود.اکنون با توجه به اهمیت کلام معصوم می توان به تعریف عدالت پرداخت. موضوعی که صاحب نظران در تعریف و اقسام آن و نیز ارتباط آن با «آزادی» و «برابری» سخنان بسیاری گفتهاند که اکنون پی ارزیابی یا نقد آنها نیستیم. در اینجا تنها به اختصار، عدالت اقتصادی را یادآور میشویم. یکی از اقسام عدالت، عدالت معیشتی و حیاتی(عدالت اقتصادی) است که تأثیر گسترده و بسیار بنیادین آن در همۀ شئون مادی و معنوی زندگی انسان، در خور تردید و تسامح نیست. دربارۀ «عدالت معیشتی و حیاتی»، اندیشمندان و متخصصانی از همه جای جهان، تعریفهایی ابراز داشتهاند، لیکن میخواهم تعریفی مهجور از «عدالت»، از دو پیشوای مظلومترین مکتب جهان و ستمدیده ترین مذهب در سرتاسر تاریخ انسان بیاورم که حضرت صادق(ع) میفرماید: «إنّ النّاسَ یَستَغنونَ إذا عُدِلَ بینَهم»؛ یعنی اگر در میان مردمان به عدالت رفتار شود، همه بی نیاز میگردند. نقطه اوج این تعریف، عینیت آن است. در این تعریف «کلی گویی» و «ذهن گرایی» نشده؛ بلکه واقعیت عینی با صراحت گفته شده است تا مطلب برای هر کس معلوم و محسوس باشد. این حدیث شریف در کتاب معتبر کافی روایت شده است. موضوع مطرح گشته، از دهها آیه و حدیث دیگر نیز استفاده و استنباط میشود. ۲۶- مروری بر مشکلات خاص در عصر امامت حضرت صادق (ع) نویسنده: استاد محمد رضا حکیمی-ارسال شده در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۳۹۰؛ تدوینگر نرگس انصاری- برگرفته از آثار استاد علامه محمدرضا حکیمی- چکیده: در این مقاله کوتاه به صورتی بسیار گذرا با برخی از پیچیدگی های سیاسی و اجتماعی عصر زندگانی امام ششم آشنا می شویم و به نقش و آثار آن امام در هدایت جامعه در یکی از بخش های پرحادثه و انقلاب خیز تاریخ اسلام پی می بریم. امویان که به عهد جاهلیّت نزدیک تر و برخی خود از سردمداران جاهلیّت بودند، اگر چه زمینه مبارزات فرهنگی نیز برایشان فراهم آمد؛ اما بیشتر با شمشیر و کشتار، مقاصد خود را عملی می کردند، در حالی که در زمان عبّاسیان، این مبارزات فرهنگی بود که جدّی گرفته می شد. در این ستیزه گری با فرهنگ خالص قرآنی گروه های متعددی عبّاسیان را یاری کردند.آنان تا آن جا که توانستند ،تشتّت فکری و اختلاف عقیدتی را با ترجمه علوم بیگانه در حوزۀ نوپای اسلام پدید آوردند و قرآن را از سیطره علمی وتربیتی خویش باز داشتند و در پی جایگزین کردن فرهنگ دیگری به جای فرهنگ اصیل قرآنی و اوصیایی برآمدند. منطق قرآنی را زیر خروارها خاک قدرت و سیاست مدفون ساختند و به ساختن فرهنگ‌های کاذب و جا انداختن متکلّمین و علمای درباری پرداختند. در جایی که امام معصوم، باید از حقایق «علم صحیح» و چشمه ساران هماره جوشان شناخت‌های راستین سخن بگویند کسانی مانند سدّی و قتاده ومجاهد سخن گفتند.این دوره از امامت، همواره در همۀ جبهه‌ها، مورد سهمگین‌ترین هجوم‌ها بوده است . این دوره که عصر امام صادق(ع) نیز در آن طی شد، ۲۵۰ سال طول کشید؛ از در گذشت پیامبر«ص»، تا در گذشت امام حسن عسکری(ع) ۲۷- بازشناسی پیامبر(ص) در سایه سخن امام صادق(ع) نویسنده: حجت الاسلام حسین انصاری-ارسال شده در تاریخ ۱ مهر ۱۳۹۰ چکیده : ضرورت بازشناسی تازه‌ی پیامبر(ص) به دو مسئله اصلی پیوند دارد. یکی اینکه نگاه سنت دینی، به ویژه قرآنی ما را به الگوگیری از پیامبر(ص) و زندگی و منش او فرا خوانده است و شناخت الگویی از شخصیت پیامبر(ص) را وظیفه‌ی مؤمنان، خداباوران و آخرت شناسان می‌داند. مسئله دوم گستردگی و عظمت شخصیت پیامبر(ص) است. به تعبیر مایکل هارت، “محمد(ص) برترین نفر در تاریخ بشریت بوده که بیشترین و بزرگترین تأثیر را در جامعه‌های انسانی معاصر خود و پس از خود برجای گذاشته است که هنوز نیز قدرتمندانه دنباله دارد و روز به روز بر دامنه‌ی آن می‌افزاید”. با این اوصاف به جهت محدودتر شدن بحث، ضرورت بازشناسی پیامبر(ص) به سخن و کلام امام صادق(ع)محدود شد. زیرا به درستی امام صادق(ع) نوکننده‌ی رسالت پیامبر(ص) و باز آفریننده‌ی آن است. او بود که باورهای فروریخته و بنیادهای غبارگرفته را دوباره آشکار کرد و اندیشههای خردبنیاد را با طراحی دوباره پیش رو نهاد و خردپذیر ساخت. پس این نگاه تازه را باید از چشم‌انداز سخن امام(ع) آموخت. به یادآوری این نکته ضروری است که سخن معصومان(ع) حتی گاهی یک معصوم(ع) همه جا و همه وقت یکسان نیست و با یکدیگر تفاوت دارد. این تفاوت‌ها همچنان‌که به سربستگی یا تفصیل؛ یا ناسخ و منسوخ؛ اصلی یا فرعی؛ و … تقسیم میشود، گاهی هم به محکم یا متشابه بودن حدیث برمی‌گردد. بر این پایه در بحث بازشناسی پیامبر(ص) در میان انبوه حدیث‌های رسیده از آن امام(ع)، کلامی هست که جایگاه محکمی دارد و باید به عنوان سخن معیار در موضوع این مقاله از آن یاد کرد. و امام(ع) این‌ها را اسباب برتری و فضیلت شناخته شده‌ی پیامبر(ص) در جهان می‌داند. شگفت آنکه جایگاه نماز و زکات و روزه و … را پس از این موارد یاد می‌کند و متأخر از آنها نه متقدم یا همرتبه‌ی با آنها، وظایف نخست پیامبری محمد(ص) این‌هاست. پس از استقرار محورهای سه‌گانه نوبت به مسائل فرعی دیگری، مانند: نماز و زکات و روزه و حج و امر به معروف و نهی از منکر و حلال و حرام و … می‌رسد. این نگاه اصولی پایه‌ها و اصول شریعت پیامبر، با نهایت تأسف در درازای تاریخ شریعت و فقه اسلامی، کم رنگ گشته و به فراموشی سپرده شده است.  |
مقالات عدالت، حیات حاکمیت اسلام، (بررسی دیدگاه علامه حکیمی در الحیات)
دکتر محمدرضا آرمانمهر -
(۲۰ آبان ۱۴۰۳)
 تعریف و تبیین علامه محمدرضا حکیمی(طاب ثراه) از عاشورا و عاشورا شناسی (در یادگاه سومین سال رحلت ایشان)
دکتر مهشید موسوی ندوشن -
(۱ شهریور ۱۴۰۳)
 راهبردهای اقتصادی غدیر در نگرۀ علامه محمدرضا حکیمی (طاب ثراه)
مهدیه برزگری، (پژوهشگر مجموعه، گروه پژوهشهای دینی ۱) -
(۴ تیر ۱۴۰۳)
 احیاء غدیر در کلام امام هادی(ع)
سیدابوالقاسم آقائی میبدی،(پژوهشگر مجموعه، گروه پژوهشهای دینی ۱) -
(۴ تیر ۱۴۰۳)
 تنظیم فرصت ها، راهکاری برای پوچیزدایی از زندگی بر مبنای حدیثی از امام رضا(ع)
وحیده کارگر (پژوهشگر مجموعه، گروه پژوهشهای دینی ۱) -
(۶ خرداد ۱۴۰۳)
 آموزههایی از امام رضا(ع) در جهت بهبود نظام خانواده
فاطمه حیدریه، مهدیه روحبخش (پژوهشگر مجموعه، گروه پژوهشهای دینی ۱) -
(۵ خرداد ۱۴۰۳)
 کوتاههای در «کاربست رازداری در سیرۀ همزیستی امام صادق (ع) برای حفظ تشیع»(بر مبنای کتاب وسائل الشیعه)
زهرا انصاری (گروه پژوهشهای دینی ۲) -
(۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳)
 سبک شناسی لایهای «مدیحۀ فجر صادق»از علامه محمدرضا حکیمی(طابثراه)
مهشید موسوی ندوشن -
(۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۳)
 فهرست چکیده مقالات پیرامون امام جعفر صادق(ع)، در سایت ششم، از سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۲
محمد حیدری -
(۴ اردیبهشت ۱۴۰۳)
 تفسیر عصری (معاصرانه) علامه حکیمی از آیات قرآن در الحیات
قرآن پژوه معاصر، آیت الله محمد علی ایازی -
(۱۴ فروردین ۱۴۰۳)
کتاب ها انتشار چکیده کتاب حماسه غدیر
نوشته: استاد محمدرضا حکیمی، به کوشش و مقدمه: حسین انصاری، چکیده نویسان: ابوالقاسم آقایی و اعظم کریمی
|
یک نظر بگذارید